(ភ្នំពេញ)៖ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងប្រធានសហព័ន្ធស្វាយចន្ទីកម្ពុជា បានលើកឡើងថា បច្ចុប្បន្ននេះ ស្វាយចន្ទីមួយប្រភេទដែលដាំដុះស្ទើរតែ៨០% នៅកម្ពុជា ត្រូវបានចាត់ទុកជាគ្រាប់ដែលល្អលេខ១នៅលើពិភពលោក ដោយសារមានគុណភាពខ្ពស់ សម្បុរល្អ និងមានសារធាតុចិញ្ចឹមខ្ពស់ ដែលធ្វើឱ្យទីផ្សារជាតិ និងអន្តរជាតិកំពុងចាប់អារម្មណ៍។
នេះគឺជាឱកាសសម្រាប់វិនិយោគិនទាំងក្នុង និងក្រៅស្រុក ធ្វើការវិនិយោគលើការកែច្នៃ ដើម្បីនាំចេញ។
លោក ប៉ាន សូរស័ក្ដិ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានឱ្យដឹងថា ដំណាំស្វាយចន្ទី គឺជាដំណាំដែលមានសក្តានុពលខ្ពស់ក្នុងការនាំចេញ។ ក្រៅពីទទួលបានទិន្នផលច្រើនជាងគេនៅលើពិភពលោករហូតជិត២លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំៗ គ្រាប់ស្វាយចន្ទីរបស់កម្ពុជាថែមទាំងត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាគ្រាប់ដែលមានគុណភាពល្អលេខមួយនៅលើពិភពលោក ដែលជាទីចាប់អារម្មណ៍របស់ទីផ្សារ។ បន្ថែមពីនេះ តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ផលិតផលស្វាយចន្ទីបានស្ថិតនៅក្នុងមុខទំនិញក្រោមបន្ទាត់ពន្ធ ដែលនាំចូលដោយមិនជាប់ពន្ធផងដែរ ហើយរដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តរកទីផ្សារថ្មីបន្ថែមទៀត។
ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាបញ្ហាប្រឈម កម្ពុជាហាក់មិនទាន់មានលទ្ធភាពកែច្នៃនៅក្នុងស្រុកច្រើននៅឡើយទេ ដែលមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះការនាំចេញគ្រាប់កែច្នៃមានប្រមាណតែ៥%ប៉ុណ្ណោះ ខណៈការនាំចេញគ្រាប់មិនទាន់កែច្នៃមានរហូតដល់ជាង៩០%ទៅកាន់ប្រទេសជិតខាងដូចជាវៀតណាម ថៃ និងឥណ្ឌា។ ហេតុនេះកម្ពុជាត្រូវការតែការកែច្នៃ ដើម្បីឱ្យមានការប្រកួតប្រជែង មានការវេចខ្ចប់ឱ្យបានល្អ ក្នុងការនាំចេញនាពេលខាងមុខ។
លោកលើកឡើងថា តាមរយៈការដាក់ចេញនូវ «គោលនយោបាយជាតិស្តីពីស្វាយចន្ទី ឆ្នាំ២០២២-២០២៧» ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ នារសៀលថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ នឹងក្លាយជាកម្លាំងចលករដ៏មានប្រសិទ្ធភាព សម្រាប់ពង្រឹងផលិតភាពនៃផលិតកម្មដំណាំស្វាយចន្ទី និងលើកកម្ពស់ការប្រកួតប្រជែងទាំងទិន្នផល និងគុណភាព ការធ្វើពិពិធកម្ម ការកែច្នៃ ការនាំចេញ និងការបង្កើនតម្លៃបន្ថែម ដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងខ្សែច្រវាក់តម្លៃ ព្រមទាក់ទាញវិនិយោគបន្ថែម ដោយរក្សាទីផ្សារចាស់និងស្វែងរកទីផ្សារថ្មីប្រកបដោយចីរភាព។ កត្តានេះ នឹងជំរុញឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាអធិរាជស្វាយចន្ទី តាមអនុសាសន៍របស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃកម្ពុជានាពេលខាងមុខ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា «ខ្ញុំយល់ថា ជាកិច្ចការមួយដែលអាចធ្វើបាននៅថ្ងៃក្រោយពីព្រោះបច្ចុប្បន្ននេះ យើងមានពូជស្វាយចន្ទីមួយដ៏ល្អដែលហៅថា ពូជ M23 ហើយជួនកាលប្រទេសដ៏ទៃទៀតអាចនឹងមិនមានទេ។ ហើយអតិថិជនដឹងថាM23 មានរសជាតិឆ្ងាញ់ មានទំហំធំ។កិច្ចការបន្ទាប់យើងត្រូវការវិនិយោគបន្ថែម និងត្រូវការរៀបចំជាប្រព័ន្ធ ដោយមានដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នៅជាមួយយើងដើម្បីធ្វើកិច្ចការងារនេះ»។
លោក អាន តារា ប្រធានសហព័ន្ធស្វាយចន្ទីកម្ពុជា បានប្រាប់បណ្តាញព័ត៌មាន Fresh News ថា បច្ចុប្បន្ននេះ បើទោះបីជាកម្ពុជាមិនទាន់ជាប់ឈ្មោះជាអធិរាជនាំចេញគ្រាប់ស្វាយចន្ទី(ប្រភេទកែច្នៃ)ក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ ទិន្នផលនិងគុណភាព កម្ពុជាស្ទើតែជាប់ជាអធិរាជទៅហើយ។
លោកបន្តថា ប្រសិនស្ថានប័នពាក់ព័ន្ធ រួមមានក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ក្រសួងឧស្សាហកម្ម ក្រសួងកសិកម្ម ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងវិស័យឯកជន ជាដើម អនុវត្ត«គោលនយោបាយជាតិស្តីពីស្វាយចន្ទី ឆ្នាំ២០២២-២០២៧»នេះ ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងចំគោលនោះនឹងជំរុញឱ្យកម្ពុជា ឈានទៅសម្រេចបានជាប្រទេសអធិរាជនាំចេញស្វាយចន្ទីនាពេលខាងមុខ ។
លោកបន្តថា «ក្រសួងដែលពាក់ព័ន្ធដូចជាក្រសួងកសិកម្ម ឬវិស័យឯកជនជួយពង្រឹងទៅលើការដាំដុះស្វាយចន្ទីដែលមានទូទាំងប្រទេស ពង្រឹងបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសធ្វើយ៉ាងឱ្យគុណភាពស្វាយចន្ទីដាំដុះឱ្យមានគុណភាពល្អ និងមានទិន្នផលច្រើន។ ក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ជំរុញការកែច្នៃ និងនាំចេញឱ្យបានច្រើន ដោយសារបច្ចុប្បន្ន ការកែច្នៃនៅកម្ពុជានៅមានតិចនៅឡើយ។ យើងដូចជាមិនខ្វះទីផ្សារទេ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកកែច្នៃមិនមានថវិកាគ្រប់គ្រាន់ទិញស្វាយចន្ទី ហើយកែច្នៃឱ្យបានតម្លៃប្រកួតប្រជែងដើម្បីនាំចេញទៅក្រៅប្រទេស ដូច្នេះប្រសិនបើស្ថានប័នមួយចំនួនជាពិសេសស្ថាប័នរដ្ឋអាចជួយឧបត្ថម្ភធន់ និងស្ថាប័នធនាគារជួយផ្តល់នូវអត្រាការប្រាក់ទាប ព្រមទាំងទទួលបានការជំរុញពីដៃគូអភិវឌ្ឍមួយផ្នែក នឹងជំរុញឱ្យកម្ពុជាអាចធ្វើការប្រកួតប្រជែង និងនាំចេញបានច្រើនជាងគេ»។
លោកបន្ថែមថា «ស្វាយចន្ទីរបស់ខ្មែរ គុណភាពល្អលេខមួយនៅលើពិភពលោក ។ អ៊ីចឹងពិភពលោកឥលូវចាប់ផ្តើមស្គាល់ស្វាយចន្ទីរបស់ខ្មែរហើយ ដោយសារក្រសួងស្ថាប័នដែលពាក់ព័ន្ធ សហព័ន្ធស្វាយចន្ទី សមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជា បានចូលរួមផ្សព្វផ្សាយ ។ហេតុនេះបានធ្វើឱ្យគេចាប់ផ្តើមទិញស្វាយចន្ទីរបស់ខ្មែរយកទៅ ហើយនៅពេលដែលមានទីផ្សារគាំទ្រ អ្វីដែលយើងរំពឹងទុក ការដាំដុះនិងកែច្នៃនឹងមានកាន់តែច្រើនទៅ។ ហើយអ្វីដែលសំខាន់ស្រុកខ្មែរយើងមានសក្តានុពលដោយសារយើងនៅមានដីច្រើន ហើយសុទ្ធតែជាដីល្អដែលអំណោយផល ដល់ស្វាយចន្ទីហើយកសិកម្មភាគច្រើនមិនសូវជាប្រើប្រាស់ជីថ្នាំកសិកម្មអីច្រើនទេ»។
ជាមួយគ្នានេះ កសិករមួយចំនួនថែមទាំងទទួលបាននូវសញ្ញាបត្របញ្ជាក់ពីការធ្វើកសិកម្មសរីរាង្គ ខណៈកសិករខ្លះដាំដុះនៅតំបន់ការពារធម្មជាតិ ដែលជាការចូលរួមចំណែកការពារព្រៃឈើ។ កត្តានេះនឹងធ្វើឱ្យស្វាយចន្ទីកម្ពុជាកាន់តែទទួលបានតម្លៃបន្ថែមកាន់តែច្រើន និងមានការចាប់អារម្មណ៍ពីទីផ្សារនៅលើពិភពលោក ជាពិសេសនៅអឺរ៉ុប អាមេរិក អូស្រ្តាលី និង Middle East។
បើតាម រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងប្រធានសហព័ន្ធស្វាយចន្ទីកម្ពុជា គ្រាប់ស្វាយចន្ទីរបស់កម្ពុជា ដែលគេទទួលស្គាល់ថា មានគុណភាពលេខ១ ជាពូជមានឈ្មោះល្បីនៅលើពិភពលោក និងមានតម្លៃខ្ពស់ នោះ គឺពូជ M23។
លោក អាន តារា បានឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ននេះ ពូជ M23 ត្រូវបានកសិករខ្មែរដាំដុះស្ទើតែ៨០%នៅទូទាំងប្រទេស។ ពូជនេះមិនត្រឹមតែគ្រាប់ធំនោះទេ តែថែមទាំងមានពណ៌ស្អាត មានសារធាតុចិញ្ចឹមច្រើន និងគ្មានសារធាតុកូឡេស្តេរ៉ល។
ក្រៅពីពូជ M23 បច្ចុប្បន្ននេះ មានពូជបីទៀតត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងកសិកម្ម រួមមាន M10, H09 និងIM4។
ដើម្បីជំរុញឱ្យកម្ពុជាឈានទៅជាប់ឈ្មោះជាអធិរាជនាំចេញស្វាយចន្ទីនាពេលខាងមុខ ធនាគារ ARDB ដែលជាធនាគាររបស់រដ្ឋ បានផ្តល់នូវឥណទានក្នុងអត្រាការប្រាក់សមរម្យ ដល់ម្ចាស់អាជីវកម្មក្នុងវិស័យស្វាយចន្ទី ដើម្បីវិនិយោគលើទិញម៉ាស៊ីនបកស្វាយចន្ទី, សាងសង់ឃ្លាំងស្តុក លានហាល និងពង្រីកការដាំដុះស្វាយចន្ទី ទិញថ្នាំ ជី និងថែទាំជាដើម។
បណ្ឌិត កៅ ថាច ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុក ជាអគ្គនាយកនៃធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងកសិកម្ម (ARDB)បានលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាកសិករ និងក្រុមហ៊ុន អាចគិតគូរស្នើសុំឥណទានពីធនាគារ ARDB ដោយគ្រាន់តែយកស្តុកគ្រាប់ស្វាយចន្ទីស្ងួត មកដាក់ធ្វើជាទ្រព្យធានាបំណុល ហើយធនាគារអាចផ្តល់ឥណទានជូនរហូតដល់៧០% នៃតម្លៃគ្រាប់ស្វាយចន្ទីដែលមាននៅក្នុងឃ្លាំងស្តុក៕
