(ក្រចេះ)៖ សត្វក្តាន់ដែលជាប្រភេទសត្វកម្រ និងជិតផុតពូជនៅលើពិភពលោកនោះ នៅពេលថ្មីនេះត្រូវបានរកឃើញមានវត្តមាននៅក្នុងទឹកដីនៃខេត្តក្រចេះ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ មូលនិធិពិភពលោកដើម្បីធម្មជាតិ (WWF)។
WWF បានឲ្យដឹងថា ការរកឃើញនេះ គឺជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ ដែលក្តាន់ ៤ក្បាលត្រូវបានថត និងកត់ត្រាតាមអន្ទាក់របស់អង្គការ WWF នៅខេត្តក្រចេះ ហើយជាដំណឹងជោគជ័យ និងបង្កើតក្តីសង្ឃឹមសម្រាប់ការកើនឡើងនាពេលអនាគតនៃប្រភេទសត្វដែលជិតផុតពូជនេះនៅតំបន់ព្រៃលិចទឹកមេគង្គ។
សត្វក្តាន់ ៤ក្បាល មានញី ៣ក្បាល និងឈ្មោះមួយក្បាលត្រូវបានគេថតរូបនៅពេលល្ងាច និងព្រឹកព្រលឹមនៅខេត្តក្រចេះដោយប្រើអន្ទាក់កាមេរ៉ាដែលបានដាក់ក្នុងតំបន់ការពារស្នូលនៃតំបន់ការពារចំនួន ២,៦៧៨ហិកតា។ នៅលើរូបថតសត្វរាត្រីត្រូវបានគេឃើញនៅលើវាលស្រែនៅលើដំណាំស្រូវ និងបន្លែ។ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៅអង្គការ WWF កម្ពុជាក៏បានរកឃើញភស្តុតាងនៃស្នាមសត្វក្តាន់សត្វវ័យក្មេងនៅជុំវិញតំបន់អន្ទាក់របស់កាមេរ៉ាផងដែរ។
សត្វក្តាន់ ត្រូវបានចុះបញ្ជីជាប្រភេទសត្វដែលជិតផុតពូជនៅទូទាំងពិភពលោក ដែលទាមទារឲ្យអភិរក្ស ហើយត្រូវបានគេគិតថាផុតពូជនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាអំឡុងឆ្នាំ២០០៦។
អ្នកស្រាវជ្រាវនៅអង្គការ WWF កម្ពុជា លោក ចាន់ ណាផាន និស្សិតសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ និងសមាជិកក្រុម Hog Deer Patrol លោក គង់ យ៉ី បានបង្កើតអន្ទាក់កាមេរ៉ាដោយប្រើប្រាស់ព័ត៌មានដែលបានរាយការណ៍ដោយសហគមន៍មូលដ្ឋាននៃវត្តមានសត្វនៅក្នុងតំបន់។ រូបថតចំនួនបួនត្រូវបានចាប់យកនៅកន្លែងដាច់ស្រយាលក្នុងវាលស្រែ ដែលជាសមាជិកសហគមន៍ដែលចង់ឃើញសត្វក្តាន់នៅលើដីរបស់ពួកគេ។
លោក ចាន់ ណាផាន បានឲ្យដឹងថា «ម្ចាស់វាលស្រែដែលបានរាយការណ៍ពីការមើលឃើញ ដើមឡើយបានជំទាស់ការការពារប្រភេទសត្វនេះ ប៉ុន្តែឥឡូវមានសមាជិកសហគមន៍ជាច្រើនដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការការពារអន្ទាក់កាមេរ៉ា ឬបង្កើតជាក្រុមល្បាតសហគមន៍» ។ លោកបានបន្ថែមថា «ម្ចាស់ដីស្រែឥឡូវដឹងអំពីការពិតដែលថា សត្វក្តាន់មិនត្រូវបំផ្លាញដំណាំស្រូវ និងថាវាមានប្រយោជន៍ដល់ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី និងអាចបង្កើតឱកាសសម្រាប់វិស័យទេសចរណ៍អេកូនាពេលអនាគត»។
លោក សេង ទៀក នាយកអង្គការ WWF ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាបានថ្លែងថា «នេះ គឺជាព័ត៌មានដ៏អស្ចារ្យហើយវាឆ្លុះបញ្ចាំងយ៉ាងច្បាស់ពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សមាជិកសហគមន៍ និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នារវាងក្រុមការងាររបស់រដ្ឋាភិបាល និងអង្គការ WWF ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ»។
លោក សេង ទៀក ថា ការមើលឃើញទាំងនេះ គឺជាការលើកទឹកចិត្ត និងបំផុសគំនិត។ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយសម្ពាធនៃការប្រម៉ាញ់នៅតែជាបញ្ហាប្រឈមមួយ ហើយត្រូវតែលុបបំបាត់វាតាមរយៈការសហការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយសហគមន៍ និងអនុវត្តច្បាប់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។
សូមបញ្ជាក់ថា គម្រោងអភិរក្សសត្វក្តាន់ គឺជាគម្រោងថ្មីមួយដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងជាផ្លូវការដោយអង្គការ WWF នៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ នៅក្នុងទេសភាពព្រៃលិចទឹកមេគង្គ។ ការផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ជាបន្ត គឺផ្តោតទៅលើការផ្សព្វផ្សាយទៅកាន់សហគមន៍អំពី ការល្បាត និងការអនុវត្តច្បាប់ ការស្រាវជ្រាវ ការរៀបចំផែនការ និងការរៀបចំតំបន់ការពារ៕
