(ភ្នំពេញ)៖ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ រៀបចំកិច្ចប្រជុំពិគ្រោះយោបល់កម្រិតគោលនយោបាយ ស្តីពីស្ថានភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ជាមួយស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុពហុភាគីសំខាន់ៗ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧នេះ។
កិច្ចប្រជុំនេះ ដឹកនាំដោយលោក វង្សី វិស្សុត រដ្ឋមន្រ្តីស្តីទី នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ដោយមានការចូលរួមពីប្រធានតំណាងស្ថាប័ន ហិរញ្ញវត្ថុពហុភាគីសំខាន់ៗ ប្រចាំកម្ពុជា ដែលមានតួនាទីធ្វើការតាមដាន វិភាគវាយតម្លៃ និងព្យាករណ៍ស្ថានភាព សេដ្ឋកិច្ចរបស់ពិភពលោក ដូចជាមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ធនាគារពិភពលោក (WB) ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB)។
ក្រៅពីនេះ ក៏បានការចូលរួមផងដែរ ពីតំណាងធនាគារជាតិ នៃកម្ពុជា នាយកប្រតិបត្តិធនាគារ ANZ Royal តំណាងសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរ និងប្រធានមជ្ឈមណ្ឌល សិក្សាគោលនយោបាយ ព្រមទាំងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ និងក្រុមសេដ្ឋកិច្ចវិទូ របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។
លោក វង្សី វិស្សុត បានថ្លែងថា កិច្ចប្រជុំពិគ្រោះយោបល់កម្រិតគោលនយោបាយ ស្តីពីស្ថានភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដែលត្រូវបានរៀបចំជាលើកទី១នេះ មានគោលបំណង ធ្វើការពិគ្រោះយោបល់ ហើយរួមគ្នាធ្វើការវាយតម្លៃលើស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុតំបន់ និងពិភពលោក ដូចជាលើស្ថានភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧នេះ និងបណ្តាឆ្នាំទៅខាងមុខទៀត ព្រមទាំងដើម្បីធ្វើការពិភាក្សាផ្លាស់ប្តូរ មតិលើជម្រើសគោលនយោបាយ ដែលត្រូវដាក់ចេញ។ កិច្ចប្រជុំពិគ្រោះយោបល់នេះ ក៏មានគោលបំណងប្រមូលនូវធាតុចូល សម្រាប់ជាមូលដ្ឋានក្នុងការរៀបចំក្របខ័ណ្ឌ គោលនយោបាយម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ សម្រាប់ការរៀបចំច្បាប់ថវិកាជាតិឆ្នាំ២០១៨។
លោករដ្ឋមន្រ្តីស្តីទី បានគូសបញ្ជាក់ថា នៅចំពោះមុខ នៃស្ថានភាពវិវត្តន៍ដ៏ស្មុគស្មាញរបស់ពិភពលោក ទាំងជាសេដ្ឋកិច្ច ទាំងជានយោបាយ ពិសេសការលេចឡើងនូវចរន្តនៃការគាំទ្រ ក៏ដូចជាចរន្ត នៃការប្រឆាំងចំពោះសកលភាវូបនីយកម្ម (Globalization) ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ រួមទំាងភាពចំរូងចំរាស់ នៅក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម រវាងប្រទេសចិន និងរដ្ឋការ របស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិកថ្មី, ទាមទារឲ្យកម្ពុជាត្រូវតាមដាន នូវស្ថានភាពវិវត្តន៍ខាងលើ ឲ្យបានម៉ត់ចត់ និងជាប់ជាប្រចាំ ហើយត្រៀមខ្លួនឲ្យបានល្អ ដើម្បីដាក់ចេញនូវវិធានការគោលនយោបាយ ដែលមានលក្ខណៈឆ្លើយតប ទាំងនៅក្នុងផ្នែកម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច ទាំងនៅក្នុងផែ្នកហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ ជាពិសេសត្រូវរៀបចំនូវសេនារីយ៉ូដែលល្អបំផុត ដើម្បីជំរុញកំណើន ធានាស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងជំរុញការផ្លាស់ប្តូររចនាសម្ព័ន្ធ (Structural change)។
ជារួមកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦ នឹងសម្រេចបានក្នុងរង្វង់ ៧ភាគរយ ដោយសារកំណើន នៃវិស័យកសិកម្ម ទោះបីកំណើន នៃវិស័យឧស្សាហកម្ម និងសេវាកម្មមានភាពថមថយបន្តិចក្តី។ កំណើន នៃវិស័យកសិកម្ម ដោយសារកត្តាអាកាសធាតុមានលក្ខណៈ អំណោយផលល្អ ហើយតម្លៃកសិផលមានការកើនឡើង ដោយឡែក វិស័យឧស្សាហកម្ម ដែលមានវិស័យកាត់ដេរជាជន្ទល់ មានការថមថយបន្តិចបន្តួច ដោយសារភាពថមថយ នៃតម្រូវការពិភពលោក ការកើនឡើងនៃតម្លៃប្រាក់ដុល្លារ និងការធ្លាក់ចុះនូវសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងរបស់កម្ពុជា។ ទោះបីវិស័យសំណង់ មានការធ្លាក់ចុះនូវកំណើនបន្តិច តែនេះជាសញ្ញាល្អសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច។ វិស័យសេវាកម្ម ក៏មានការថមថយ ដោយកំណើនយឺតនៃចំនួនភ្ញៀវទេសចរ ដែលចូលមកទស្សនាកម្ពុជា។
ដើម្បីសម្រេចបាននូវកំណើនេះ ក៏ដូចជាដើម្បីជំនះ បាននូវបញ្ហាប្រឈម និងហានិភ័យនានាមកលើសេដ្ឋកិច្ច, កម្ពុជាត្រូវដាក់ចេញនូវវិធានការគោលនយោបាយចាំបាច់មួយចំនួន នៅក្នុងរយៈពេលខ្លី និងមធ្យមខាងមុខ ដែលរួមមាន៖
ក៖ ជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ តាមរយៈ ១៖ខិតខំទ្វេដងក្នុងការទាក់ទាញការវិនិយោគផ្ទាល់ពីក្រៅប្រទេស ដើម្បីបំពេញបន្ថែមការវិនិយោគក្នុងស្រុក ដែលនឹងអាចថមថយ នៅក្នុងឆ្នាំបោះឆ្នោត ២៖ជំរុញការអនុវត្តគោលនយោបាយឧស្សាហកម្ម ដែលជាយុទ្ធសាស្រ្តកំណើនថ្មីរបស់ជាតិ ដែលការអនុវត្តកន្លងមកហាក់ដូចជា នៅមិនទាន់ទទួលបានលទ្ធផលផ្លែផ្កា ឲ្យមានសន្ទុះខ្លាំងក្លាឡើង សំដៅជំរុញល្បឿន នៃការធ្វើពិពិធកម្មមូលដ្ឋាន ឧស្សាហកម្មឲ្យកាន់តែខ្លាំងក្លា មានភាពប្រកួតប្រជែង និងមានតម្លៃបន្ថែមកាន់តែខ្ពស់ រួមទាំងការបង្កើនសង្វាក់ផលិតកម្ម នៅក្នុងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ ម្ហូបអាហារ និងភេសជ្ជៈ ការតំឡើងគ្រឿងម៉ាស៊ីន គ្រឿងអេឡិចត្រូនិច និងឧស្សាហកម្មថ្មីៗទៀត ដែលគាំទ្រ និងជំរុញសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច និង៣៖បង្កើនចំណាយលើវិស័យអាទិភាពសំខាន់ៗ ដូចជា អប់រំ និងការអភិវឌ្ឍជំនាញ ព្រមទាំងការបង្កើនការវិនិយោគប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត និងវិស័យហេដ្ឋរចនាសម្ព័ន្ធ រូបវន្តសំខាន់ៗផ្សេងៗទៀត ដោយផ្អែកលើផែនការមេមួយច្បាស់លាស់ ជាពិសេសចំពោះវិស័យគមនាគមន៍ និងដឹកជញ្ជូន និងវិស័យថាមពល។
ខ៖ បន្តធានាស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈ
១- ការដាក់ចេញនូវវិធានការសមស្រប ដើម្បីកាត់បន្ថយកំណើនដ៏ខ្ពស់ ក្នុងវិស័យឥណទាន ដោយសន្សឹមៗ និងដោយប្រយ័ត្នប្រយែង ស្របទៅតាមស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច
២- បង្កើនគុណភាព នៃការផ្តល់ឥណទាន ដោយផ្តោតទៅលើវិស័យផលិតកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម
៣- បន្តខិតខំស្វែងរកប្រភពទុនថ្មីៗបន្ថែមទៀត ជាពិសេសការអភិវឌ្ឍទីផ្សារសញ្ញាប័ណ្ណ (bond market) និងទីផ្សាររូបិយប័ណ្ណ (money market)
៤- បន្តផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ លើវិស័យអចលនទ្រព្យ តែខិតខំជំរុញការអភិវឌ្ឍន៍ លំនៅដ្ឋានដែលមានតម្លៃសមរម្យ ស្របតាមគោលនយោបាយរបស់ រាជរដ្ឋាភិបាល និង
៥- បង្កើនយល់ដឹងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមទីជនបទ ពាក់ព័ន្ធនិងកម្ចីពីស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ព្រមទាំងបន្តពិនិត្យលទ្ធភាពបន្ថយអត្រាការប្រាក់ខ្ពស់ក្នុងវិស័យនេះ។
គ៖ ជំរុញការផ្លាស់ប្តូររចនាសម្ព័ន្ធ តាមរយៈ ការគិតគូរពិនិត្យឡើងវិញនូវគោលនយោបាយ និងការដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្រ្តថ្មី ចំពោះវិស័យសំខាន់ៗមួយចំនួននៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសវិស័យកសិកម្ម និងវិស័យទេសចរណ៍ ដើម្បីជំរុញកំណើន លើកកម្ពស់ផលិតភាព និងប្រសិទ្ធភាព ព្រមទាំងភាពប្រកួតប្រជែង។
ចំពោះស្ថានភាពហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈរបស់កម្ពុជាវិញ ក៏មានលក្ខណៈរឹងមាំ និងល្អប្រសើរផងដែរ ដោយសារការខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងមុះមុត របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការកៀគរចំណូលគ្រប់ប្រភេទ ជាពិសេសនៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ និងដោយការពង្រឹង និងការកែលម្អការគ្រប់គ្រងចំណាយថវិកាជាបន្តបន្ទាប់។
រាជរដ្ឋាភិបាល នឹងបន្តជំរុញការកៀគរចំណូលឲ្យកាន់តែខ្លាំងក្លាថែមទៀត ជាពិសេសរក្សាឲ្យបាននូវចីរភាពចំណូល ជាមួយនឹងកំណើនខ្ពស់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមក ទន្ទឹមនឹងការរៀបចំប្រព័ន្ធពន្ធដារថ្មីនៅឆ្នាំ២០១៩ ដើម្បីឆ្លើយបតទៅនឹងបរិការណ៍ថ្មី នៃសង្គមសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ក៏ដូចជាដើម្បីទ្រទ្រង់បរិការណ៍ នៃការអភិវឌ្ឍថ្មីពីប្រទេសចំណូលទាប ទៅប្រទេសចំណូលធម្យម ព្រមទាំងដើម្បីទ្រទ្រង់ដល់ការប្រកួតប្រជែង និងការពង្រឹងភាពធន់នៃសេដ្ឋកិច្ច។
ខាងផ្នែកចំណាយវិញ ក្រៅពីបានខិតខំបង្កើនចំណាយ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវ របស់ប្រទេសជាតិក្នុងការផ្តល់សេវាសាធារណៈជូនប្រជាជន ក៏ដូចជាដើម្បីទ្រទ្រង់ ដល់ប្រតិបត្តិការរបស់រដ្ឋ ព្រមទាំងដល់វិស័យអាទិភាពសំខាន់ៗ ដូចជា អប់រំ សុខាភិបាល និងកសិកម្មជាដើម។ លោកថា យើងក៏បានបង្កើនគុណភាព នៃចំណាយផងដែរ ទាំងតាមរយៈការលើកប្រសិទ្ធភាព នៃការវិភាជថវិកា នៅក្នុងពេលរៀបចំថវិកា ពិសេសពេលចរចាថវិកា និងទាំងតាមរយៈនៃការលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាព នៃប្រតិបត្តិការចំណាយ នៅក្នុងពេលអនុវត្តថវិកា។
ការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវវិន័យថវិកាខាងលើនេះ បានជួយធ្វើឲ្យកម្ពុជា សម្រេចបាននូវអតិរេកសាច់ប្រាក់ សម្រាប់ត្រៀមទប់ទល់វិបត្តិកលិយុគ និងហានិភ័យផ្សេងៗ ដែលអាចកើតមានឡើងជាយថាហេតុ។ ក៏ប៉ុន្តែទោះបីយ៉ាងណា សម្ពាធនៃកំណើនប្រាក់បៀវត្សបានទប់ចំណាយមូលធន ដែលជាឧបករណ៍សម្រាប់ជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ផលិតភាព និងភាពប្រកួតប្រជែង នៃសេដ្ឋកិច្ច មិនឲ្យកើនឡើងខ្ពស់។ ក្នុងន័យនេះ រាជរដ្ឋាភិបាល នឹងខិតខំស្វែងរកប្រភពទុនថ្មីៗ បន្ថែមទៀត សម្រាប់បង្កើនការវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត ពិសេសការវិនិយោគលើការតភ្ជាប់ និងវិស័យអាទិភាពផ្សេងៗទៀត ដូច ថាមពល និងធារាសាស្រ្តជាដើម, ទន្ទឹមនឹងការពង្រឹងការគ្រប់គ្រង និងលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាព នៃចំណាយវិនិយោគសាធារណៈ៕
