(ឥណ្ឌូនេស៊ី)៖ លោក ម៉ៅ ហាវណ្ណាល់ រដ្ឋមន្ត្រីអាកាសចរស៊ីវិល បានអញ្ជើញចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីដឹកជញ្ជូនអាស៊ានលើកទី២៨ នៅថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ នៅបាលី ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។

ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ​សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (ASEAN) និងសហភាពអឺរ៉ុប (EU) និងរដ្ឋជាសមាជិករបស់ខ្លួន បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងដឹកជញ្ជូនផ្លូវអាកាសគ្រប់ជ្រង់ជ្រោយ រវាងរដ្ឋជាសមាជិកនៃសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (ASEAN) និងសហភាពអឺរ៉ុប(EU) និងរដ្ឋជាសមាជិករបស់ខ្លួន ("ASEAN-EU CATA")។ នេះបើតាមការឲ្យដឹងពីលោក ស៉ីន ចាន់សិរីវុត្ថា អនុរដ្ឋលេខាធិការ និងអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរណ៍ស៉ីវិល។

លោក ស៉ីន ចាន់សិរីវុត្ថា បានឲ្យដឹងទៀតថា ASEAN-EU កិច្ចព្រមព្រៀងដឹកជញ្ជូនផ្លូវអាកាសគ្រប់ជ្រង់ជ្រោយ (CATA) គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងដឹកជញ្ជូនផ្លូវអាកាសប្លុកទៅប្លុកដំបូងបង្អស់របស់ពិភពលោក ហើយឆ្លុះបញ្ចាំងពីគំនិតគោលនយោបាយចុងក្រោយបំផុត នៅក្នុងបទប្បញ្ញត្តិដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវអាកាស។ ការចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ បានចាប់ផ្តើមធ្វើឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០១៦ និងបានបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំវិសាមញ្ញមន្ត្រីដឹកជញ្ជូនជាន់ខ្ពស់ ASEAN-EU។ នេះត្រូវបានបន្តដោយការរំខានផ្លូវច្បាប់ និងការបកប្រែអត្ថបទក្នុងការ រៀបចំចុះហត្ថលេខា។

កិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងផ្តល់ឱកាសកាន់តែច្រើនសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ របស់បណ្តាប្រទេស ASEAN និង EU ក្នុងការធ្វើប្រតិបត្តិការដឹកជញ្ជូនអ្នកដំណើរ និងទំនិញ រវាង និងហួសតំបន់ទាំងពីរ ដែលនឹងជួយពង្រឹងការស្តារឡើងវិញ នូវការតភ្ជាប់ផ្លូវអាកាស រវាងតំបន់ទាំងពីរ បន្ទាប់ពីមានជំងឺរាតត្បាតCOVID-19។ អ្នកដំណើរអាចនឹងទទួលបានចំនួនគោលដៅថ្មីៗដែលកើនឡើង ការកើនឡើងនូវចំនួនជើងហោះហើរកាន់តែច្រើន និងភាពចម្រុះនៃជម្រើសក្នុងការធ្វើដំណើរបន្ថែមទៀត រវាងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងអឺរ៉ុប ។

ក្រោម ASEAN-EU CATA (កិច្ចព្រមព្រៀងដឹកជញ្ជូនផ្លូវអាកាសគ្រប់ជ្រង់ជ្រោយ) ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍នៃបណ្តារប្រទេស អាស៊ាន (ASEAN) និងសហភាពអឺរ៉ុប (EU) អាចនឹងធ្វើការហោះហើរផ្តល់សេវាកម្មមួយចំនួនរវាងតំបន់ទាំងពីរ។ លើសពីនេះទៀតក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍នៃប្រទេសនីមួយៗ នៃប្លុកមួយនឹងអាចហោះហើរសេវាអ្នកដំណើរប្រចាំសប្តាហ៍ រហូតដល់ទៅ១៤ជើង និងសេវាដឹកទំនិញមួយចំនួន ទៅកាន់ប្រទេសនីមួយៗ នៃប្លុកផ្សេងទៀតជាមួយនឹងសិទ្ធិហោះហើរទី៥ តាមរយៈប្រទេសទីបី ឬលើសពីប្រទេសទីបី។

អាស៊ាន (ASEAN) និងសហភាពអឺរ៉ុប (EU) CATA ផ្តល់នូវមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាន់តែជិតស្និទ្ធរវាងអាស៊ាន និងសហភាពអឺរ៉ុប នៅក្នុងតំបន់ដូចជា សុវត្ថិភាពអាកាសចរណ៍ ការគ្រប់គ្រងចរាចរណ៍ផ្លូវអាកាស ការការពារអ្នកប្រើប្រាស់ បញ្ហាបរិស្ថាន និងសង្គម។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ស៊ីជម្រៅនេះ ផ្តោតលើគំនិតផ្តួចផ្តើមដែលមានស្រាប់ ដូចជាកម្មវិធីគាំទ្រសមាហរណកម្មតំបន់អាស៊ាន ដែលកាន់តែតែធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងពីសហភាពអឺរ៉ុប (ARISE Plus) ស្តីពីជំនួយបច្ចេកទេស និងការកសាងសមត្ថភាព, កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ សហភាពអឺរ៉ុប(EU) និងអាស៊ាន (ASEAN) លើការកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់បំរែបំរួលអាកាសធាតុពីអាកាសចរស៊ីវិល គំរោងដោះស្រាយ និងកាត់បន្ថយកាបូន សម្រាប់អាកាសចរអន្តរជាតិ (EU-SEA CCCA CORSIA) ដែលគាំទ្រ CORSIA និងគម្រោងភាពជាដៃគូអាកាសចរណ៍ EU-East Asia (EU- SEA APP ) ។

លោក ម៉ៅ ហាវណ្ណាល់ រដ្ឋមន្ត្រីអាកាសចរស៊ីវិលបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងថា «ឆ្នាំនេះគឺជាខួបលើកទី៤៥ នៃទំនាក់ទំនងកិច្ចសន្ទនាអាស៊ាន (ASEAN) និងសហភាពអឺរ៉ុប (EU) និងដើម្បីរំឭកដល់ឱកាសជាប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ គឺជាការលើកទឹកចិត្តដែលអាស៊ាន និងEU បានចុះហត្ថលេខា លើកិច្ចព្រមព្រៀងដឹកជញ្ជូនផ្លូវអាកាសតំបន់ទៅតំបន់លើកទី១ របស់ពិភពលោក នៅបាលីនៅថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២២ ហើយបានកំណត់ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់មួយ នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រអាកាសចរណ៍ពិភពលោក។

លោករដ្ឋមន្ត្រីអាកាសចរស៊ីវិលជឿថា កិច្ចព្រមព្រៀងដឹកជញ្ជូនផ្លូវអាកាសគ្រប់ជ្រុងជ្រោយអាស៊ាន (ASEAN) និងសហភាពអឺរ៉ុប(EU) នឹងពង្រឹងសេវាដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវអាកាស ការតភ្ជាប់មនុស្ស វប្បធម៌ និងអាជីវកម្ម នៅទូទាំងទ្វីប ព្រមទាំងគាំទ្រដល់កំណើននិរន្តរភាពនៃអាកាសចរណ៍។

កិច្ចព្រមព្រៀងដឹកជញ្ជូនផ្លូវអាកាសគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ អាស៊ាន(ASEAN) និងសហភាពអឺរ៉ុប(EU) កើតចេញរូបរាងឡើងនៅក្នុងខណៈដែល អាស៊ាន (ASEAN) និងសហភាពអឺរ៉ុប(EU) ប្រារព្ធនូវភាពជាដៃគូ ខួបលើកទី៤៥ឆ្នាំ។

កិច្ចព្រមព្រៀងដឹកជញ្ជូនផ្លូវអាកាសគ្រប់ជ្រុងជ្រោយអាស៊ាន(ASEAN) និងសហភាពអឺរ៉ុប (EU) ឥឡូវនេះនឹងទទួលបានការផ្តល់សច្ចាប័នស្របតាមបែបបទ និងនីតិវិធីនៃការផ្តល់សច្ចាប័នរបស់ អាស៊ាន (ASEAN) និងសហភាពអឺរ៉ុប (EU) និងរដ្ឋជាសមាជិករៀងៗខ្លួន៕