(ភ្នំពេញ)៖ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងនាមប្រមុខដឹកនាំកម្ពុជានិងជាប្រធានប្តូរវេនអាស៊ានផង ទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា គឺជាគន្លឹះ ដ៏សំខាន់មួយក្នុងការត្រួសត្រាយផ្លូវទៅរកដំណោះស្រាយបញ្ហាវិបត្តក្នុងប្រទេសនេះ។

យោងសេចក្តីប្រកាសរួមដែលបានចេញផ្សាយកាលពីយប់ថ្ងៃទី៧ មករា ឆ្នាំ២០២២ «លោក មីន អោង ឡាំង បានប្រកាសបទឈប់បាញ់គ្នាជា មួយអង្គការប្រដាប់អាវុធជនជាតិភាគតិចទាំងអស់ក្នុងរយៈ ពេល៥ខែ រហូតដល់ចុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ និងបានសម្រេចពន្យារបទឈប់បាញ់គ្នាបន្ថែមទៀតរហូត ដល់ចុងឆ្នាំ ២០២២។ ទន្ទឹមនឹងនេះមេដឹកនាំយោធាជាន់ខ្ពស់មីយ៉ាន់ម៉ារូបនេះ ក៏បានអំពាវនាវដល់គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ឱ្យទទួលអនុវត្តបទឈប់បាញ់គ្នាដើម្បីជាផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ និងប្រជាជនបញ្ឈប់រាល់អំពើហិង្សា និងប្រកាន់នូវភាពអត់ធ្មត់ខ្ពស់បំផុត។ ហើយលោក មីន អោងឡាំង ក៏បានធានាថា នឹងសម្របសម្រួលដល់ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រេសិតពិសេស ប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ២០២២ ក្នុងពេលបំពេញភារកិច្ច នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីឱ្យបានជួបជាមួយនឹងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់»។ នេះគឺជាខ្លឹមសារដ៏សំខាន់បំផុតខ្លះៗដែលសម្រេចបានក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងរយះពេល២ថ្ងៃនេះ។

ហេតុអ្វីបានជាចំណុចនេះវាមានសារះសំខាន់? ពីព្រោះបទឈប់បាញ់ និងការបញ្ឈប់អំពើហិង្សារួចហើយ ការសម្របសម្រួលឲ្យមានកិច្ចសន្ទនារវាងភាគីពាក់ព័ន្ធ គឺជាចំណុចស្នូល ដើម្បីឈានទៅរកដំណោះស្រាយបញ្ហានៅមីយ៉ាន់ម៉ា។ បើគ្មានបទឈប់បាញ់ បើមិនបញ្ឈប់អំពើហិង្សា និងគ្មានការសម្របសម្រួលឲ្យមានកិច្ចសន្ទនាគ្នាទេ បញ្ហាទាំងឡាយពិតជានឹងមិនអាចដោះស្រាយបាននោះឡើយ។ មកដល់ចំណុចនេះគេប្រាកដជានៅចងចាំបានអំពីដំណោះស្រាយស្វែងរកសន្តិភាព និងការបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅកម្ពុជាកាលពីជាង៣០ឆ្នាំកន្លងទៅ។

កាលណោះចំណុចចាប់ផ្តើមក៏បានចេញដំណើរពីបទឈប់បាញ់គ្នា និងការបើកផ្លូវឲ្យមានកិច្ចសន្ទនារវាងភាគីពាក់ព័ន្ធនេះដែរ។ តាំងពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស ថ្ងៃ២៣ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១ រហូតដល់ការសម្រេចនយោបាយឈ្នះឈ្នះផ្តួចផ្តើមនិងដឹកនាំការអនុវត្តដោយផ្ទាល់របស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន គឺសុទ្ធសឹងតែបានផ្តើមចេញ «ពីការឈប់បាញ់ ការបញ្ឈប់អំពើហិង្សា និងការបើកផ្លូវឲ្យមានកិច្ចសន្ទាទាំងអស់»។ ដូច្នេះប្រាកដណាស់ថា បទពិសោធន៍នេះពិតជាមានសារសំខាន់ ខ្លាំងណាស់សម្រាប់រកដំណោះស្រាយបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា។

ជាក់ស្តែងក្នុងសេចក្តីប្រកាសរួមក៏មានចែងដែរថា នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានចែករំលែកអំពីភាពជោគជ័យនៃគោលនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះ របស់កម្ពុជា ដែលសម្រេចបាននូវការផ្សះផ្សាជាតិ សន្តិភាពយូរអង្វែង ស្ថិរភាព ការអភិវឌ្ឍ និងវិបុលភាព។ ដូច្នេះលទ្ធផលដែលសម្រេចបាននៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចដំបូង និងរយៈពេលខ្លីរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នៅមីយ៉ាន់ម៉ា «ពិតជាកូនសោរមាសដែលបានចុចចំគន្លឹះបើកផ្លូវឆ្ពោះទៅរកដំណោះស្រាយបញ្ហា មីយ៉ាន់ម៉ាយ៉ាងពិតប្រាកដ»។ អំណឹះតទៅបេសកជនពិសេសអាស៊ានគឺឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន នឹងបន្ត ជាអ្នកដើរតួនាទីក្នុងការសម្របសម្រួល ជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធនានា នៅក្នុងជម្លោះមីយ៉ាន់ម៉ាដើម្បីឈានទៅរកដំណោះស្រាយយូរអង្វែងមួយនៅក្នុងប្រទេសនេះ។

ជាការពិតបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ាគឺជារឿងដ៏ស្មុគស្មាញមិនងាយដោះស្រាយនោះឡើយ។ កាលពីឆ្នាំ២០២១ ពេញមួយអាណត្តិដែលប្រទេសព្រុយណេធ្វើប្រធានអាស៊ាន ក៏មិនអាចដោះស្រាយបានដែរ។ ផ្ទុយទៅវិញ អាស៊ានបានទុកមីយ៉ាន់ម៉ាឲ្យនៅម្នាក់ឯង ហើយបានដំណើរការប្រជុំកំពូលតែ ៩ប្រទេសដែលជារូបភាពមួយបង្ហាញអំពីការបែក
បាក់ក្នុងសមាគ អាស៊ាននិងខុសពីគោលការណ៍កុងសង់ស៊ុសរបស់អាស៊ានថែមទៀត។ ក្នុងន័យនេះ កម្ពុជាដែលទទួលធ្វើជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ ២០២២ មានបេសកកម្មសំខាន់ណាស់ក្នុងការ ដោះស្រាយបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីយកមីយ៉ាន់ម៉ាចូលក្នុងកិច្ចប្រជុំនានារបស់អាស៊ានវិញ។ តាមពិតលោក ហ៊ុន សែន បានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់រួចហើយក្នុងការរកដំណោះស្រាយបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ាតាំងពីប្រទេសព្រុយណេធ្វើ ជាប្រធានអាស៊ានម៉្លេះ។

ជាក់ស្តែងក្នុងចំណោមកុងសង់ស៊ុស ៥ចំណុច របស់អាស៊ានយ៉ាងហោចណាស់មាន៣ ចំណុចដែលជាគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ប្រមុខដឹកនាំកម្ពុជា។ដោយឡែកលទ្ធផលដែលកើតចេញពី ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នាពេលនេះក៏បានឆ្លុះបញ្ចាំងស្ទើរតែគ្រប់ចំណុចអស់ទៅ ហើយ។

កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង របស់កម្ពុជានិយាយជារួម និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន និយាយដោយឡែក គឺដើម្បីតែភាពសុខដុមរមនារបស់អាស៊ានផង ក៏ដូចជាដើម្បីភាពសុខដុមរមនារបស់មីយ៉ានម៉ាផងដែរ។

ដូច្នេះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនេះ ពិតជានឹងទទួលបាននូវការលើកទឹកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់អ្នក ស្រឡាញ់សន្តិភាព ស្រឡាញ់អាស៊ាន និងស្រឡាញ់សេចក្តី
សុខសាន្តរបស់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា។

ផ្ទុយទៅវិញ មានមនុស្សមួយចំនួនដែលទំនងជាចង់ឃើញអាស៊ានបែកបាក់ និងចង់ឃើញមីយ៉ាន់ម៉ាបន្តបង្ហូរឈាម បែរជាបន្ទុចបង្អាក់ និងវាយប្រហារទៅលើកិច្ចខិតខំ ប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជាទៅវិញ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លទ្ធផលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នៅមីយ៉ាន់ម៉ាពិតជាបានត្រួសត្រាយផ្លូវទៅកាន់ដំណោះស្រាយហើយ។

មេដឹកនាំកម្ពុជា ដែលមានបទពិសោធន៍ជោជាំក្នុងការចរចារ ស្វែងរកដំណោះស្រាយបញ្ហានយោបាយ និងបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិល ហើយនាំមកនូវសន្តិភាពនិងការអភិវឌ្ឍន៍ យូរអង្វែងពិតជាអាចចែករម្លែកនូវបទពិសោធន៍ ដល់បណ្តាប្រទេសជាមិត្តដើម្បីរកដំណោះស្រាយបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួនបាន។ មិនមែនតែប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាមួយទេ
កន្លងទៅនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក៍ធ្លាប់បានចែករម្លែកបទពិសោធន៍ ដល់បណ្តាប្រទេស ជាច្រើនមកហើយរាប់ទាំងប្រទេសក្នុងអាស៊ានក្រៅពី មីយ៉ាន់ម៉ាផងដែរ។ ហើយនេះទំនងជាហតុផលដែលនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន សម្រេចចិត្តធ្វើដំណើរទៅមីយ៉ាន់ម៉ាដោយខ្លួនឯង។

លទ្ធផលដែលសម្រេច បានពីទស្សនកិច្ចនេះទៀតសោត ក៏ស្ថិតក្នុងចំណុចទាំង៥ដែលជា កុងសង់ស៊ុសរបស់អាស៊ានដែរ។ ដូច្នេះយើងអាចនិយាយបានថា ទស្សនកិច្ចរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នៅ មីយ៉ាន់ម៉ា ពិតជាមានសារសំខាន់ណាស់សម្រាប់បរិបទតំបន់និងពិភពលោកទាំងមូលពីព្រោះ បច្ចុប្បន្ននេះបញ្ហា មីយ៉ាន់ម៉ាទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងនៅពាស ពេញពិភពលោក។

ឥឡូវនេះគន្លឹះទ្វារដែលជាច្រកសម្រាប់ឈានទៅរកដំណោះស្រាយត្រូវបាននាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ចុចបើកហើយ។ នៅឡើយតែ ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងភាគីខាងក្រៅ និងភាគីជម្លោះក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាខ្លួនឯងដែលត្រូវបង្ហាញអំពីឆន្ទៈក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយ។ ចំណែកកម្ពុជា ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ ២០២២ បានបង្ហាញ រួចហើយដែរអំពីការ ប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួន ក៏ដូចជាបានបង្ហាញអំពីសកម្មភាព ជាក់ស្តែងក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងឲ្យអស់ពីលទ្ធភាពដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា។

ពេលវេលាតទៅមុខ ទៀតនឹងបញ្ជាក់ប្រាប់អ្នករិះគន់ អ្នកបន្តុចបង្អាក់និងអ្នកប្រឆាំងទាំងនៅក្នុងនិងក្រៅប្រទេសមីយ៉ានម៉ាថា «តើលទ្ធផលដែល លោក ហ៊ុន សែនបាន សំរេចចិត្តទៅមីយ៉ានម៉ា និងចុចគន្លឹះបើកទ្វារដើម្បីឈានទៅរកដំណោះស្រាយវិបត្តដ៏រាំរៃនៅ មីយ៉ាន់ម៉ាពេលនេះ ជាពរជ័យ រឺ ជាបណ្តាស់សារ» ៕

ដោយ៖ អ្នកនយោបាយតុកាហ្វេ, ភ្នំពេញ, ថ្ងៃទី០៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២