(ញូដេលី)៖ បន្ទាប់ពីបានបាត់ដំណឹងសូន្យឈឹងអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ យានអវកាវដំបូងបង្អស់របស់ឥណ្ឌាឈ្មោះថា Chandrayaan-1 ដែលបានបញ្ជូនឲ្យទៅសិក្សាពីព្រះច័ន្ទ ទីបំផុតត្រូវបានរកឃើញដោយអង្គការណាសា (NASA)។ នេះបើតាមការចេញផ្សាយដោយសារព័ត៌មាន Channel News Asia នៅមុននេះបន្តិចនារសៀលថ្ងៃចន្ទ ទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៧។
អង្គការស្រាវជ្រាវទីអវកាសឥណ្ឌា (ISRO) បានដាច់ការទាក់ទងជាមួយយានអវកាសខាងលើកាលពីឆ្នាំ២០០៩ ពោលគឺរយៈពេលជិតមួយឆ្នាំ បន្ទាប់ពីបានបាញ់បង្ហោះទៅកាន់គន្លងអវកាស ដែលវាត្រូវគេសន្មត់ថាបានធ្លាក់ទៅបុកនឹងផ្ទៃព្រះច័ន្ទខ្ទេចបាត់ហើយ ដែលរបកគំហើញសំខាន់ជាងគេរបស់យានអវកាស Chandrayaan-1 គឺការស្វែងរកម៉ូលេគុលទឹកទៅលើផ្ទៃស្រទាប់ខាងលើរបស់ព្រះចន្ទ។
ប៉ុន្តែ០៨ឆ្នាំក្រោយមកក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តនៅឯមន្ទីរពេទ្យពិសោធន៍របស់ទីភ្នាក់ងារអវកាស NASA ក្នុងរដ្ឋកាលីហ្វរញ៉ានៃសហរដ្ឋអាមេរិក បានប្រកាសថាពួកគេបានរកឃើញទីតាំងរបស់យានអវកាសនេះ តាមរយៈប្រើប្រាស់បច្ចេកទេសនៃប្រព័ន្ធរ៉ាដាអន្តរភពថ្មីមួយ។ ការគណនារបស់ពួកគេបានបង្ហាញថាយាន Chandrayaan-1 នៅតែកំពុងធ្វើដំណើរវិលជុំវិញផ្ទៃព្រះច័ន្ទក្នុងរយៈចម្ងាយប្រហែលជា២០០គីឡូម៉ែត្រនៅឡើយទេ។
គួរបញ្ជាក់ថាយោងតាម NASA ការស្វែងរកទីតាំងរបស់ Chandrayanna-1 ទាមទារឲ្យមានការត្រួតពិនិត្យយ៉ាងល្អិតល្មន់ ដោយសារតែយានអវកាសឥណ្ឌាមានទំហំដ៏តូច ជាមួយនិងប្រវែងត្រឹម១.៥ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ នៅគ្រប់ជ្រុងទាំងបួនរបស់វា។ ទីភ្នាក់ងារអវកាស NASA បានឲ្យដឹងដូច្នេះថា «ទោះបីជាប្រព័ន្ធរ៉ាដាអន្តរភពត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីតាមដាន អាចម៍ផ្កាយតូចៗដែលស្ថិតនៅចម្ងាយរាប់លានគីឡូម៉ែត្រយ៉ាងណាក្តី ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៅតែមិនច្បាស់ថា វត្ថុដែលមានទំហំដ៏តូចជាង ហើយចម្ងាយឆ្ងាយស្មើនឹងព្រះច័ន្ទបែបនេះ អាចត្រូវបានរកឃើញនោះឡើយ សូម្បីតែជាមួយការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធរ៉ាដាដ៏ខ្លាំងៗបំផុតផ្សេងទៀតរបស់ផែនដីក៏ដោយ។ យានអវកាស Chandrayyan-1 បានក្លាយជាគោលដៅដ៏ល្អឥតខ្ចោះ សម្រាប់ការបង្ហាញពីសមត្ថភាពរបស់បច្ចេកទេសរ៉ាដាលើកនេះ»៕
